معرفی رشته مهندسی مکانیک: رشته مهندسی مکانیک، یکی از قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین رشته‌های مهندسی است. این رشته به طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاه ها و ماشین ها می پردازد. تهیه و ساخت دستگاه‌هایی که انرژی های مختلف مثل انرژی خورشید، انرژی شیمیایی و انرژی هسته‌ای را به کار می‌گیرند نیز در این رشته مورد بررسی قرار می گیرد.
فرصت رایگان برای دانش‌آموزان >> برای اطلاع از نقاط ضعف و قوت خود در درسها ، روی آزمون آنلاین درسی کلیک فرمایید و با حل 50 تمرین رایگان نتیجه را ببینید.
معرفی رشته مهندسی مکانیک
مهندسی مکانیک در واقع ، شکل عملی کاربرد اصول فیزیکی علم مکانیک است. علم مکانیک به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها بر اساس مفاهیم بنیادی علم فیزیک و ابزار آن یعنی ریاضی می‌پردازد. در حقیقت، مهندسی مکانیک بستری برای پیاده‌سازی اصول فیزیکی علم مکانیک و کاربرد آن در صنعت روز با در نظر گرفتن ملاحظات تئوری، عملی و اقتصادی است و عمده توجه آن روی مکانیک کلاسیک قرار دارد.
مهندسی مکانیک طیف وسیعی از موضوعات را پوشش می‌دهد و علوم و فنونی را در بر می‌گیرد که با تولید، تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد و تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین‌آلات، به کارگیری مواد مختلف در ساخت ماشین آلات و همچنین طراحی و کنترل سیستم‌های مکانیکی، حرارتی و سیالاتی مرتبط هستند.
از مهم‌ترین دستاوردها و جایگاه این رشته در دنیا به انواع محاسبات و تحلیل‌های فنی، انواع مدلسازی و شبیه‌سازی‌های نرم‌افزاری و تجربی، طراحی و تهیه نقشه‌های ساخت، تدوین روش و استاندارد های ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین‌آلات، سازه‌ها و … می توان اشاره کرد.
توانمندی های لازم برای موفقیت در رشته مهندسی مکانیک
یک مهندس مکانیک باید بتواند خلاقیت ، دانش و ابزار تحلیلی را برای انجام کار دشوار ترکیب کند تا یک ایده را به واقعیت تبدیل کند. مهندس مکانیک باید نسبت به همه ی مسائل، تفکر فنی داشته باشد.
دانشجویان مهندسی مکانیک باید پایه ریاضی و فیزیک قوی داشته باشند و به مرور زمان به زبان انگلیسی مسلط شوند.همچنین باید روحیه کار کردن در محیط های فنی را هم داشته باشید.
این رشته بیشتر برای افرادی مناسب است که علاوه بر ریاضی و فیزیک از هوش و قدرت تجسمی خوبی نیز برخوردار باشند. می‌توان گفت یک مهندس مکانیک باید به مباحثی همچون محاسبات نیرو، گشتاور، تغییر طول، انرژی، سرعت، شتاب، دما، حرارت و غیره علاقه داشته باشد تا بتواند آنها را برای طراحی و ساخت ماشین‌آلات و قطعات مرتبط به این موارد به کار بگیرد.
شرایط قبولی در رشته مهندسی مکانیک
رشته مهندسی مکانیک جزو رشته های پرطرفدار در کنکور ریاضی است و قبولی آن در دانشگاه های سراسری تنها از طریق شرکت در کنکور سراسری ممکن است. اما ورود به این رشته بدون کنکور نیز امکان پذیر است.
این رشته بین بیشتر دانشجویان متقاضی دارد و رقابت برای قبول شدن در آن در بهترین دانشگاه ها زیاد است.
بهترین دانشگاه های این رشته به ترتیب عبارت اند از: دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه های صنعتی امیرکبیر، دانشگاه تهران، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه شیراز، دانشگاه خواجه نصیر طوسی.
این رشته هر ساله در دانشگاه های سراسری، آزاد و پردیس بین الملل ارائه می شود.
گرایش های رشته مهندسی مکانیک
از جمله گرایش‌های مقطع کارشناسی رشته مهندسی مکانیک عبارتند از:
- مکانیک در طراحی جامدات: طراحی انواع مکانیزم‌ها و ماشین آلات صنعتی از نظر جامداتی، دینامیکی و ارتعاشاتی
- مکانیک در حرارت و سیالات: طراحی انواع سیستم‌های انتقال انرژی و جرم از نظر سیالاتی، ترمودینامیکی و انتقال حرارتی
- مکانیک در ساخت و تولید: ساخت و تولید انواع ماشین آلات صنعتی با بکار بردن تکنولوژی مربوط به ابزار سازی، ریخته‌گری، جوشکاری، فرم دادن فلزات و غیره
- تاسیسات حرارتی و برودتی: طراحی سیستم‌های حرارتی، سردخانه‌ای، تهویه مطبوع و غیره
- مکانیک خودرو: طراحی، تعمیر و نگهداری انواع قطعات خودرو؛ مکانیک نیروگاه شامل طراحی و تعمیر و نگهداری انواع نیروگاه‌ها
گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی مکانیک نیز عبارتند از:
- گرایش طراحی کاربردی (ادامه گرایش طراحی جامدات)
- گرایش تبدیل انرژی (ادامه گرایش حرارت و سیالات)
- گرایش ساخت و تولید (ادامه گرایش ساخت و تولید)
- گرایش مهندسی پزشکی–بیومکانیک: طراحی و ساخت تجهیزات و مواد لوازم پزشکی، ایمپلنت‌ها، اورتزها و پروتزهای مناسب و سازگار با بدن موجود زنده
- گرایش سیستم محرکه خودرو: طراحی بهینه موتور برای کاهش مصرف سوخت و بهبود پارامترهای عملکردی موتور نظیر توان و گشتاور
- گرایش سیستم‌های تعلیق ترمز و فرمان: طراحی کارآمد خودرو از جنبه‌های فرمان پذیری، قابلیت کنترل، پایداری و جذب ارتعاشات و نوسانات جاده
- گرایش سازه بدنه خودرو: طراحی خودروهایی با عملکرد بهتر در تصادفات، کمترین مقاومت در مقابل جریان هوا و همچنین مواد بکار رفته در ساخت بدنه خودرو
- سیستم‌های انرژی و محیط زیست: طراحی سیستم‌های بهینه مصرف سوخت بر اساس معیارهای اقتصادی
- مهندسی هسته‌ای: طراحی و استفاده از انرژی هسته‌ای، شامل سه گرایش پرتوپزشکی، طراحی راکتور و چرخ سوخت
- مهندسی دریا: شامل طراحی کشتی و سازه‌های دریایی (مثل اسکله‌ها و سکوهای نفتی متحرک)، سیستم‌های موتور گیربکس، پایداری کشتی در مقابل امواج جانبی و طراحی مربوط به ناوبری (مسیریابی کشتی)
- مکاترونیک: گرایش مکاترونیک (مهندسی مکانیک-الکترونیک) ترکیب سه رشته مهندسی مکانیک، مهندسی الکترونیک و مهندسی کامپیوتر است. در این رشته رسیدن به نگاهی یکپارچه برای سیستم‌های متشکل از اجزای مکانیکی، الکترونیکی، کنترلی و نرم‌افزاری دنبال می‌شود. به عبارتی دیگر، ایجاد و استفاده از ارتباط داخلیِ میان رشته‌های مهندسی مرتبط با اتوماسیون و خودکارسازی با هدف به خدمت‌گیری یک نمایه از کنترلِ پیشرفته در سیستم‌های ترکیبی، اصلی‌ترین رسالت مکاترونیک است که می‌تواند در نهایت باعث رسیدن به سیستم‌های ساده‌تر، ارزان‌تر، راحت‌تر و انعطاف‌پذیرتر شود.
واحد های درسی رشته مهندسی مکانیک در دانشگاه
دروس مهم مقطع کارشناسی رشته مهندسی مکانیک عبارت هستند از:
| ریاضی مهندسی | استاتیک |
| دینامیک | مقاومت مصالح |
| طراحی اجزای ماشین | مکانیک سیالات |
| ترمودینامیک | انتقال حرارت |
| ارتعاشات مکانیکی | کنترل اتوماتیک |
| دینامیک ماشین | توربوماشین |
| موتورهای احتراق داخلی | حرارت مرکزی و تهویه ی مطبوع |
| مکانیک مواد مرکب |
دروس مهم مقطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز به شرح زیر هستند:
| ریاضی مهندسی پیشرفته و عالی | مکانیک محیط‌های پیوسته |
| مکانیک سیالات پیشرفته | ترمودینامیک آماری |
| روش‌های تست‌های غیر مخرب (NDT) | انتقال حرارت در جریان‌های دوفازی |
| آیرودینامیک پیشرفته 1 و 2 | دینامیک گاز پیشرفته |
| جریان سیال غیر نیوتنی | دینامیک پیشرفته |
| ارتعاشات پیشرفته | ارتعاشات اتفاقی |
| کنترل پیشرفته | تئوری الاستیسیته پیشرفته |
| تئوری صفحه و پوسته | خزش، خستگی و شکست |
| تئوری پلاستیسیته | ارتعاشات غیر خطی |
| کنترل بهینه | روش‌های انرژی |
| طراحی مکانیزم‌های پیشرفته |
بازار کار رشته مهندسی مکانیک در ایران
رشته مهندسی مکانیک رشته ی پرطرفدار و کاربردی به حساب می آید و نرخ بیکاری در این رشته با توجه به توسعه تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری در داخل به دلیل تحریمات، کاهش درآمد های نفتی و محدودیت های ارزی بسیار پایین است. فارغ التحصیلان این رشته بعد از اتمام دانشگاه با کسب تجربه های عملی می توانند به راحتی جذب بازار کار شوند.
از جمله کارهایی که یک مهندس مکانیک می تواند انجام دهد:
- طراحی و ساخت تاسیسات حرارتی و برودتی ساختمان ها و اماکن، بالابرها و آسانسورها و سیستم‌های حمل و نقل
- طراحی و ساخت تمامی ماشین‌آلات و قطعات آنها (مانند ماشین‌آلات تولیدی برای لوازم خانگی، صنایع، تجهیزات پزشکی)
- طراحی و ساخت تجهیزات و سیستم‌های انتقال و تصفیه آب، سیستم‌های مکانیکی و کنترلی پالایشگاه ها و کارخانجات شیمیایی
- طراحی و ساخت تجهیزات مکانیکی نیروگاه های اتمی، فسیلی، بادی و آبی، خورشیدی
- طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی
- ساخت ماشین‌آلات تغلیظ و بازیافت مواد مثل کارخانجات قند، کاغذسازی، سیمان، نساجی، نمک و کنسانتره
- ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت، اژدر و پلهای متحرک
- ساخت روبات‌ها، بازوهای مکانیکی و سیستم‌های تولید
این ها بخشی از بازار کار رشته مهندسی مکانیک هستند و بازار کار این رشته بسیار گسترده است.
فرصت های شغلی در ایران
مهندسان مکانیک علاوه بر مشغول شدن در کارخانه های تولیدی می توانند به عنوان مشاور و کارشناس فنی در شرکت های سرمایه گذاری، بانک ها، شرکت های بازرسی و نظارت امور بین المللی، بیمه مشغول به کار شوند.
همچنین برخی از این مهندسین با توجه به علاقه خود می توانند به تحلیل و طراحی خودرو، تدوین و تولید برنامه های کامپیوتری، طراحی و ساخت ماشین های ابزار هم مشغول شوند.
درآمد رشته مهندسی مکانیک در ایران
حقوق این مهندسین با توجه به خصوصی و دولتی بودن محیط کار متفاوت است. افرادی که بیشتر در بخش های دولتی مشغول به کار می شوند، حقوقی مطابق قانون مدیریت کشوری را دریافت می کنند و در صورت داشتن سابقه و تجربه کاری، این میزان حقوق افزایش خواهد داشت.
میزان دریافتی این مهندسین در بخش های خصوصی با توجه به نوع مهارت کاری و سطح بودجه آن شرکت تعیین می شود که بسیار متفاوت است. اگر شیوه کار به صورت اشتغال در شرکت ها باشد میانگین درآمد رشته مهندسی مکانیک را می توانیم 7-5 میلیون تومان ماهیانه در نظر گرفت. البته با افزایش سابقه کار، توانایی ها و … این درآمد افزایش می یابد.
دوست عزیزم! لطفا نظر ارزشمند خود را درباره این مقاله از پلکان یادگیری در بخش دیدگاه منتشر کنید تا بتوانیم مطالب بیشتری طبق خواسته شما عزیزان ارائه نماییم.
سلام عزیزم . در ابتدا به صورت وزارت کار هست و با داشتن تجربه بیشتر هم میشه.
حقوق ماهیانه اش خیلی کم نیست ؟!!!
سعید جان قطعا با علاقه و تلاشت به هدفت می رسی
علاقه به مکانیک دارم .امیدوارم بتونم برم دنبالش.