آشنایی با آلکان و نام گذاری آنها : آلکانها گروهی از ترکیبات آلی هستند که تشکیل شده از زنجیرههای کربنی اشباع شده هستند. این ترکیبات فرمول عمومی CnH2n+2 را دارند. به عبارت دیگر، هر مولکول آلکان شامل ترکیبات کربنی و هیدروژنی است که اتصالات کربنی آنها به صورت اشباع است، یعنی هر اتم کربن دارای 4 اتصال هیدروژنی است.
آلکانها به عنوان گروهی از هیدروکربنها شناخته میشوند و از نظر شیمیایی بسیار پایدار هستند. آلکانها به دلیل اینکه اتصالات کربنی آنها اشباع هستند، فعالیت شیمیایی کمتری نسبت به ترکیبات اشباع نشده دارند.مهمترین نمونههای آلکانها عبارتند از متان (CH4)، اتان (C2H6)، پروپان (C3H8)، بوتان (C4H10) و غیره. این ترکیبات از نظر صنعتی و اقتصادی بسیار مهم هستند و به عنوان سوخت و سوزانده شدن در بخشهای مختلف صنعت و تولید انرژی استفاده میشوند.
چرا باید آلکان ها را نامگذاری کرد؟
نامگذاری آلکانها به عنوان یکی از مهمترین مباحث در شیمی آلی بسیار اهمیت دارد. این نامگذاری به دلیل موارد زیر اهمیت دارد:
شناسایی: نامگذاری آلکانها به ما کمک میکند تا هر ترکیب آلی را به صورت یکتا و قابل شناسایی نامگذاری کنیم. این نامگذاری استاندارد و بینالمللی است و به ما این امکان را میدهد که بتوانیم به راحتی ترکیبات مختلف را شناسایی و تفکیک کنیم.
ارتباط با ساختار: نامگذاری آلکانها به ما اطلاعات مفیدی در مورد ساختار مولکولی آنها ارائه میدهد. با دانستن نام ترکیب، میتوانیم به راحتی ساختار مولکولی آن را تصور کرده و ویژگیهای آن را پیشبینی کنیم.
تبادل اطلاعات: نامگذاری استاندارد آلکانها به ما این امکان را میدهد که اطلاعات مربوط به ترکیبات را به صورت دقیق و بدون ابهام با دیگران به اشتراک بگذاریم.
نام گذاری آلکان ها چگونه است؟
نامگذاری آلکانها بر اساس تعداد اتمهای کربن در زنجیره مولکولی آنها انجام میشود. در اینجا چند قاعده اساسی برای نامگذاری آلکانها به شرح زیر است:
نام آلکانها بر اساس تعداد اتمهای کربن در زنجیره آنها است. به عنوان مثال، آلکانهایی که یک زنجیره کربنی دارند به شکل زیر نامگذاری میشوند:
- CH4: متان
- C2H6: اتان
- C3H8: پروپان
- C4H10: بوتان
زمانی که زنجیره کربنی دارای شاخههایی است، اسم شاخهها به ترتیب الفبا به نام آلکان اصلی اضافه میشود. به عنوان مثال، در مورد 2-متیل پروپان، دو اتم کربن در زنجیره اصلی وجود دارد و یک شاخه متیل به اتم کربن دوم متصل است. در صورت وجود چندین شاخه، شاخهها بر اساس الفبای انگلیسی مرتب میشوند و شماره اتم کربنی که به آنها متصل هستند، به عنوان پیشوند در نام آلکان اصلی قرار میگیرد.