راز DNA : دی اِن اِی یک مولکول بزرگ و پیچیده است که در هسته سلول‌های همه گیاهان و جانوران وجود دارد. این مولکول مسئولیت انتقال وراثت و کدگذاری برای ساختار و عملکرد سلول‌ها را بر عهده دارد. به طور کلی، DNA شامل چندین نوکلئوتید است که هر کدام شامل یک پایه نیتروژن دار و با پیوندهای شیمیایی به هم متصل شده‌اند. الگوی ترکیبی این پایه‌ها در DNA کد ژنتیکی را شکل می‌دهد که مسئولیت تعیین ویژگی‌های مختلف افراد را دارد. به عبارت دیگر، DNA مسئول انتقال اطلاعات ژنتیکی از نسلی به نسل دیگر و کنترل فعالیت‌های سلولی است.
کدگذاری سلولی یا کدگذاری ژنتیکی چیست؟
کدگذاری سلولی یا همان کدگذاری ژنتیکی به معنای استفاده از توالی‌های مختلف پایه‌های نیتروژنی در DNA است که برای انتقال اطلاعات ژنتیکی استفاده می‌شود و این اطلاعات برای ساخت پروتئین‌ها و کنترل فعالیت‌های سلولی استفاده می‌شود.. این فرآیند به وسیله‌ی RNA و پروتئین‌ها انجام می‌شود.
نقش DNA در انتقال وراثت و کدگذاری ژنتیکی
- ساختار DNA : DNA از دو زنجیره پلیمری تشکیل شده است که به شکل زنجیره‌ای دوگانه با یکدیگر پیوند دارند. این زنجیره‌ها از نوکلئوتیدها تشکیل شده‌اند که هر کدام شامل یک پایه نیتروژن دار، یک قند و یک گروه فسفات است.
- ترکیب نوکلئوتیدها: نوکلئوتیدها شامل چهار پایه نیتروژنی مختلف هستند: آدنین (A)، تیمین (T)، گوانین (G) و سیتوزین (C). این پایه‌ها به ترتیب با یکدیگر جفت می‌شوند (A با T و G با C).
- انتقال وراثت: DNA مسئول انتقال وراثت از نسلی به نسل دیگر است. هنگامی که سلول‌ها تقسیم می‌شوند، DNA کپی می‌شود و این امر باعث انتقال وراثت می‌شود.
- اختلالات ژنتیکی: تغییرات در ساختار یا توالی DNA می‌تواند منجر به اختلالات ژنتیکی شود که ممکن است برای سلامتی انسانها مخرب باشد.
یک مثال جالب درباره DNA
فرض کنید که DNA یک کتاب بزرگ است که داستان زندگی هر فرد را شامل می‌شود. هر ژن در DNA معادل یک فصل از این کتاب است. هر فصل (ژن) دارای یک توالی خاص از حروف (پایه‌های نیتروژنی) است که داستان خاصی را تعریف می‌کند.
پس از آن، می‌توانید بگویید که مانند یک کدگذاری در دنیای واقعی، این کتاب بزرگ (DNA) با استفاده از توالی‌های مختلف حروف (پایه‌های نیتروژنی) داستان‌های مختلفی را تعریف می‌کند. این داستان‌ها می‌توانند به عنوان دستورالعمل‌ها برای ساخت اجزای مختلف بدن و عملکرد سلول‌ها عمل کنند.
