کانال های غشا

آزمایش:

در این آزمایش عملکرد کانال‌های دریچه دار و نشتی را در غشای نوعی یاخته بررسی می‌کنیم. در اینجا می‌توانیم عملکرد این کانال‌ها را در یاخته عصبی بررسی کنیم.

1. زمانی که یاخته در حال فعالیت عصبی نیست (حالت آرامش) کانال‌های نشتی می‌توانند یون‌های پتاسیم اضافی را از یاخته خارج کرده و یون‌های سدیم مورد نیاز را به یاخته وارد کنند تا پتانسیل یاخته در حالت آرامش باقی بماند. در این انتقال به ازای هر دو یون پتاسیم خارج شده از یاخته، 3 یون سدیم به یاخته وارد می‌شود. این نوع کانال‌ها می‌توانند همزمان انتقال دو نوع یون مختلف را تسهیل کنند.
2. کانال‌های دریچه‌دار تخصصی‌تر عمل می‌کنند و هر کدام تنها به یکی از این دو نوع یون نفوذپذیر هستند. در زمان ایجاد تغییر در پتانسیل الکتریکی یاخته عصبی (پتانسیل عمل) ابتدا کانال‌های دریچه‌دار سدیمی شروع به فعالیت می‌کنند و با مصرف مولکول ATP یون‌های سدیم را به یاخته وارد می‌کنند و پس از بسته شدن دریچه این کانال‌ها، کانال‌های دریچه‌دار پتاسیمی شروع به فعالیت کرده و با مصرف ATP یون‌های پتاسیم اضافی را از یاخته خارج می‌کنند.

در خصوص ویژگی و عملکرد این کانال‌ها این نکات را به خاطر بسپارید:

1. کانال‌ها از جنس پروتئین بوده و از نوع پروتئین‌های سرتاسری غشایی هستند.
2. این کانال‌ها به صورت تخصصی عمل می‌کنند.
3. کانال‌ها نشتی با انتشار تسهیل شده و بدون مصرف ATP مواد را بر اساس پیب غلظت جابجا می‌کنند.
4. کانال‌های دریچه‌دار به روش انتقال فعال و با مصرف ATP مواد را در جهت خلاف شیب غلظت از عرض غشا عبور می‌دهند.

نویسنده: لیدا علی اکبری
منبع: phet.edu دانشگاه Colorado