قانون پایستگی جرم در شیمی به معنای این است که مقدار جرم مواد در یک واکنش شیمیایی، قبل و بعد از واکنش تغییر نمی‌کند. به عبارت دیگر، جمع جرم مواد واکنشی قبل از واکنش برابر با جمع جرم مواد واکنشی بعد از واکنش است. این قانون توسط لاووازیه در قرن هجدهم مطرح شده است و به عنوان یکی از اصول اساسی شیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قانون به ما نشان می‌دهد که در یک واکنش شیمیایی، جرم نگه داشته می‌شود و تغییر نمی‌کند، به همین دلیل به آن “قانون پایستگی جرم” یا “قانون پایستگی ماده” هم گفته می‌شود.
مثالی از قانون پایستگی جرم
برای آشنایی شما دانش آموز عزیز، مثالی از کتاب شیمی 1 را برایتان آورده‌ایم تا مفهوم قانون پایستگی جرم را بخوبی یاد بگیرید.
سوال : میخ آهنی در هوای مرطوب زنگ میزند. با توجه به جرمی که ترازوی اول 2/21 گرم و تروازوی دوم 2/27 گرم نشان میدهند، قانون پایستگی جرم را در این واکنش توضیح دهید.
جواب : با توجه به واکنشی که در اینجا اتفاق می‌افتد (تبدیل آهن به زنگ)، قانون پایستگی جرم به معنای این است که جمع جرم مواد قبل و بعد از واکنش باید برابر باشد. به عبارت دیگر، جرم مواد در یک واکنش شیمیایی تغییر نمی‌کند.در این مورد، اگر میخ آهنی در هوای مرطوب زنگ بزند، این به معنای این است که آهن از میخ با اکسیژن و رطوبت هوا واکنش داده و زنگ زده شده است. اما قانون پایستگی جرم به ما می‌گوید که جرم آهن قبل از واکنش باید برابر با جرم آهن بعد از واکنش باشد.
با توجه به اینکه ترازوی اول 2.21 گرم و ترازوی دوم 2.27 گرم نشان می‌دهد، این نتایج نشان می‌دهد که جرم مواد در واکنش تغییر نکرده است. بنابراین، این نتایج با قانون پایستگی جرم سازگار است و نشان می‌دهد که جرم مواد در این واکنش ثابت مانده است.
