تخمیر یک فرایند زیستی است که در آن مواد آلی توسط میکروارگانیسم‌ها (مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها) تجزیه و تحلیل می‌شوند. این فرایند معمولاً تحت شرایط بی‌هوازی (بدون حضور اکسیژن) اتفاق می‌افتد. در این مقاله با تخمیر و انواع آن آشنا خواهید شد.
انواع تخمیر کدامند؟
تخمیر الکلی: در تخمیر الکلی، پیرووات حاصل از قندکافت به دو مولکول الکل و دو مولکول دی‌اکسیدکربن تبدیل می‌شود. این روند در برخی باکتری‌ها، قارچ‌ها و یا اختلالات متابولیکی در برخی حیوانات اتفاق می‌افتد. برای مثال، در تولید نان، تخمیر الکلی برای تولید دی‌اکسیدکربن و الکل که موجب خمیر شدن نان می‌شود، استفاده می‌شود.
تخمیر لاکتیکی: در تخمیر لاکتیکی، پیرووات حاصل از قندکافت به لاکتیک تبدیل می‌شود. این روند در برخی باکتری‌ها، قارچ‌ها و حیوانات اتفاق می‌افتد. برای مثال، در تولید پنیر، تخمیر لاکتیکی برای تولید لاکتیک که باعث ایجاد اسیدیته در پنیر می‌شود، استفاده می‌شود.
تخمیر در گیاهان: در گیاهان، تخمیر در شرایط کم‌اکسیژنی در ریشه‌ها و برگ‌ها اتفاق می‌افتد. در این روند، قندکافت به الکل و دی‌اکسیدکربن تبدیل می‌شود و انرژی مورد نیاز برای گیاه تولید می‌شود. به‌عنوان مثال، در برخی گونه‌های گیاهان آبزی، تخمیر در شرایط کم‌اکسیژنی در ریشه‌ها اتفاق می‌افتد و باعث تولید الکل می‌شود که در محصولاتی مانند نوشابه‌ها به‌کار می‌رود.
کاربردهای تخمیر در زندگی روزمره
تخمیر در زندگی روزمره و صنایع مختلف دارای کاربردهای متعددی است. برخی از کاربردهای تخمیر در زندگی روزمره عبارتند از:
تهیه نان: تخمیر در تهیه نان بسیار مهم است. در این فرایند، مخمرها (که میکروارگانیسم‌های تخمیری هستند) باعث تولید گاز کربن دی‌اکسید می‌شوند که باعث خمیره شدن تست نان می‌شود.
تهیه محصولات لبنی: تخمیر در تهیه محصولات لبنی مانند ماست، کره و پنیر نقش مهمی دارد. میکروارگانیسم‌ها موجود در محصولات لبنی باعث تخمیر لاکتوز و تولید اسید لاکتیک می‌شوند که این فرایند باعث افزایش ماندگاری و خواص غذایی محصولات می‌شود.
تهیه کود آلی یا کمپوست: تخمیر برای تهیه کود آلی یا کمپوست از پسماندهای آلی مانند زباله‌های آشپزخانه و باغچه‌ها استفاده می‌شود. میکروارگانیسم‌ها در فرایند تخمیر این مواد را تجزیه کرده و کودی غنی از مواد غذایی برای گیاهان تولید می‌کنند.
